Τα "ανεβατά" κουλούρια της Λαμπρής

 

Τα "ανεβατά" κουλούρια της Λαμπρής

Από την Κυριακή των Βαγιών και κάθε βράδυ γίνεται το απαραβίαστο μέχρι σήμερα έθιμο από γενιά σε γενιά να φτιάχνουμε τα κουλούρια της Λαμπρής.

Οι θολοενές συγκεντρωμένες σε συγγενικό ή φιλικό σπίτι με συγγενείς, γειτόνισσες και άλλες καλεσμένες έφτιαχναν τα κουλούρια της Λαμπρής, "τα ανεβατά".

Κάθε νοικοκυρά την Λαμπρή φρόντιζε να φτιάξει κουλούρια "ανεβατά" και της" ώρας" για την φαμίλια της. Για τα "ανεβατά" υπολόγιζαν αλεύρι πάνω απο 10 κιλά όταν η φαμίλια ήταν μεγάλη τα οποία για να γίνουν χρειάζονταν βοήθεια από πολλά χέρια. Έτοιμα τα σύνεργα, η σκάφη για το ζύμωμα, το σινί στη τσιμιά πάνω στη στρωμένη κουρελού για να κάθονται γύρω γύρω οι γυναίκες για το πλάξιμο τους,η μονή έτοιμη στρωμένη με τα άσπρα ψωμοπάνια και με τις λαδόκολλες παραταγμένες έτοιμες να δεχτούν τα κουλούρια που θα ανέβουν σκεπασμένα σε 24 ώρες. Το προζύμι ήδη ήταν έτοιμο από την προηγούμενη μέρα σε ποσότητα ανάλογη με τα κιλά των κουλουριών.. Η ξύλινη σκάφη έτοιμη με το κοσκινισμένο αλεύρι . Ξεκινά η διαδικασία παρασκευής, ανακατεύεται το αλεύρι με την ζάχαρη , και τα κοπανισμένα μυρωδικά, μαστίχα, κανέλλα, μιστοκάρφι κ.α. Μοσχοβολούσε το σπίτι από τη μυρωδιά του καμένου βουτύρου κατά προτίμηση "τριαντάφυλλο".
Το βούτυρο έπρεπε να κάψει τόσο , όσο το κομμάτι ψωμί που έριχναν μέσα να έχει ροδοκοκκινίσει. Σε αναμονή να κρυώσει το λιωμένο βούτυρο για να ριχθεί στη σκάφη , και να ξεκινήσει το τρίψιμο , για να ξεβολιάσει το αλεύρι, και να γίνει απαλό βοηθούσαν πολλά χέρια. Το ζύμωμα ανελάμβανε συνήθως η νοικοκυρά η όποια ήταν πιο έμπειρη στο ζύμωμα , αφού κάθε εβδομάδα ζύμωνε σταρένια ψωμιά για την φαμίλια. Το ζυμάρι το έπιαναν σκληρό δηλαδή με λιγότερο νερό, όταν ήταν έτοιμο μετά από πολλά γυρίσματα και γρονθήσματα σκεπαζόταν με το ψωμοπάνι. Ακολουθούσε το σκλήβωμα αντί με το χέρι για ευκολία γινόταν στη μηχανή με το πέρασμα της ζύμης , κομμάτι-κομμάτι να δουλεύεται αρκετά καλά, ώστε να μην ανοίγει κατά το πλάξιμο και να πλάθεται εύκολα το κουλούρι. Ρόλο είχαν όλοι ,για το πλάξιμο οι πιο έμπειρες γύρω από το σινί, άλλη έκανε κλώνους και η άλλη να στρογγυλεύει το κουλούρι, οι πιο μικρές, μεταφέρανε τα πλασμένα κουλούρια με δίσκους και τα στίβαζαν στη μονή πάνω στη λαδόκολλα ,δίνοντας σωστό σχήμα, συνήθως στη μηχανή ήταν ένας άνδρας για να γυρίζει με δύναμη και να βγαίνει η ζύμη ζεστή και μαλακή, ρίχνοντας την στη μέση του σινιού έτοιμη για πλάξιμο.

Για το ψήσιμο , τα πιο παλιά χρόνια κάθε σπίτι είχε το φούρνο του μετά είχαμε στο χωριό το παραδοσιακό ξυλόφουρνο της Βασιλείας με τα ξακουστά σταρένια ψωμιά. Το ξημέρωμα για να δει , αν ανέβηκαν τα κουλούρια επέρνε στη φουρνάρισσα η νυκοκυρά δείγμα βάζοντας πάνω του μια οδοντογλυφίδα .Η μεταφορά στο φούρνο γινόταν με το σινί , στερεωμένο στο κεφάλι και με τά κουλούρια στηβαγμένα και σκεπασμένα. Εκεί περίμεναν οι λαμαρίνες να αραδιαστούν και αφού λειφθούν με αυγό να ψηθούν τα "ανεβατά" μας .... και να είναι καλοφάγωτα.

Οι πιο παλιές περνούσαν τα "ανεβατά "κουλούρια στο λεγόμενο κατσουνά κρεμασμένο ψηλά στα δοκάρια,στο δικό μας σπιτικό η μάνα μου έβαζε τα ανεβατά σε υφαντό τσουβάλι δεμένο με κορδέλα τοποθετημένο ψηλά στα τραπουζάνια μας, και το οποίο άνοιγε το βράδυ της Ανάστασης , που αντί μαγειρίτσας, τρώγαμε επιτέλους τα ανεβατά κουλούρια μουλιασμένα σε χλιαρό γάλα .



Καλή Μεγαλοεβδομάδα και καλή Ανάσταση με υγεία και δύναμη!!!