Η ζωή στο Θολό κατά την διάρκεια της Μ. Σαρακοστής και το Σάββατο του Λαζάρου

Η ζωή στο Θολό κατά την διάρκεια της Μ. Σαρακοστής και το Σάββατο του Λαζάρου

Με τις Απόκριες τελείωνε σχεδόν και ο χειμώνας με τις πολλές γιορτές και την κάπως πιο ξεκούραστη ζωή. Στη συνέχεια άρχιζε η εποχή με τις πολλές δουλειές: τα αμπέλια έπρεπε να σκαφτούν.Οι κήποι να ετοιμασθούν για τα ανοιξιάτικα κηπουρέματα, οι συκιές να ζεχτούν κ.ά. Άρχιζαν και οι κατσίκες να γεννούν τα κατσικάκια, από τα οποία κάθε οικογένεια ξεχώριζε πρώτα-πρώτα το «λαμπριώτη», το κατσικάκι δηλαδή που θα έσφαζε τη Λαμπρή.
Οι γυναίκες, κάθε βδομάδα της Μ. Σαρακοστής, 1-2 μέρες δε συνόδευαν τους άνδρες τους στα χωράφια. Έμεναν στα σπίτια τους και άρχιζαν τις ετοιμασίες για το Πάσχα. Πήγαιναν στο ποτάμι για να πλύνουν τα βαριά χειμωνιάτικα ρούχα (χρέμια, σεντόνες, κουρελούδες κ.ά.).Να κάμουν το άσπρισμα ή το «ασβέστωμα» των σπιτιών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό τους, στα πεζούλια και στα δέντρα.
Σε κάθε γειτονιά, σε κάθε σοκάκι κάθε νοικοκυρά, φρόντιζε να φαίνεται το σπίτι περιποιημένο
όταν θα περάσει η πομπή του επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή . Έπλυναν και στόλιζαν τα πιάτα γυάλιζαν τα μπακίρια, τις λάμπες τα ταψιά και περνούσαν τα εικονίσματα με λάδι και ξύδι, το σπίτι μύριζε ασβέστη και σαπούνι ,καθάριζαν τους πάγκους, τον σουφά που ήταν το κρεβάτι τους και κάθε σημείο από ξύλο , έκαναν όλες εκείνες τις δουλειές του νοικοκυριού που έπρεπε να γίνουν πριν το Πάσχα, για να «μυρίσει η Λαμπρή».
Πάντως, όσο πολυάσχολοι και να ήταν οι Θολοενοί στο διάστημα της Μ. Σαρακοστής, κάθε βδομάδα, την Παρασκευή το βράδυ, φρόντιζαν να έχουν τελειώσει νωρίς τις δουλειές τους, για να πάνε στην εκκλησία, στην ακολουθία των Χαιρετισμών (Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου).
Την Τελευταία βδομάδα, που δεν είχε Χαιρετισμούς, της «Κουφής», όπως την ονομάζαμε και τότε και τώρα, οι νοικοκυρές τελείωναν όλες τις χοντροδουλειές τους, φροντίζοντας να μην έχουν πολλά να κάμουν τη Μεγαλοβδομάδα, ώστε ξένοιαστες να παρακολουθούν κάθε βράδυ όλες τις κατανυκτικές ακολουθίες.

Το Σάββατο του Λαζάρου, ξεχώριζαν από το ζυμωτό του ψωμιού ζυμάρι και βάζοντας διάφορα μυρωδικά, ζύμωναν τα «Λαζαράκια» και ήταν σε μικρό σχήμα μυρωδάτα νηστίσιμα ψωμάκια. Τα παιδιά γύριζαν τα σπίτια μετά το τέλος της λειτουργίας και έλεγαν το «Λάζαρο».

"Σήμερον έρχεται ο Χριστός Ο επουράνιος Θεός
Εν τη πόλει Βηθανία,
Μάρθα κλαίει και Μαρία
Λάζαρον τον αδερφό της
Τον γλυκύ καρδιακό της
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν
Και τον εμοιρολογούσαν
Την ημέρα την τετάρτην
κίνησε ο Χριστός για να' ρθει.
Και βγήκε κι η Μαρία έξω
Από τη Βηθανία.
Σκύβει εμπρός γονατιστή και τους
Πόδες του φιλεί.
-Αν εδώ ήσουν Χριστέ μου,
δεν θα πέθαινε ο αδερφός μου.
Μα κι εγώ τώρα πιστεύω
Και καλότατα εξεύρω
Ότι δύνασαι αν θέλεις
Και νεκρούς να ανασταίνεις.
-Λέγε, πίστευε, Μαρία
άγωμεν εις τα μνημεία
Τότε κι ο Χριστός δακρύζει
Και τον Άδη φοβερίζει:
-Άδη, Τάρταρε και Χάρε
Λάζαρον θα σου τον πάρω:
Δεύρο έξω Λάζαρε μου,
Φίλε και αγαπητέ μου
Παρευθύς από τον Άδη
Ως εξαίσιο σημάδι.
Λάζαρος απενεκρώθη,
Ανεστήθη και σηκώθη.
Λάζαρος σαβανωμένος
Και με το κηρί ζωσμένος
-Λάζαρε πες μας τι είδες
εις τον Άδη που επήγες;
......

Όπως με τα χελιδονίσματα την πρώτη του Μάρτη που τραγουδούσαν οι Ρόδιοι από την εποχή του Κλεοβούλου
γίνεται και με τα κάλαντα του Λαζάρου , μαζεύοντας χρήματα και συγχρόνως αυγά για τον παπά ή τον δάσκαλο του χωριού ,τώρα πλέον για έσοδα του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων. Αυτό γινόταν ακόμη και επί ιταλικής κατοχής που οι δάσκαλοι αμείβονταν από τις κοινότητες και τους γονείς των μαθητών.

Για τους μαθητές του σχολείου πριν τις διακοπές του Πάσχα η προετοιμασία ήταν ένα είδος επιπλέον γιορτής. Είχαν το ελεύθερο να τριγυρνούν στα χωράφια να κόβουν από τους αμαράγκους πολλές μαργαρίτες και να κόψουν και μια Βαγιά. Επέστρεφαν στο σχολείο και άρχιζαν την προετοιμασία. Οι καλές μαργαρίτες γινόταν με βελόνα και κλωστή κορδέλα για το αγόρι που θα έκανε τον Λάζαρο .Οι υπόλοιπες μαργαρίτες μέσα σε καλαθάκια για να τις ρένουν κατά την είσοδο του Λαζάρου σε κάθε σπίτι. Ο ρόλος του Λαζάρου, ντυμένος διακάκι στα άσπρα και κρατώντας την Βαγιά ,ήταν να μπαίνει σε κάθε σπίτι και γονατισμένος σε μαξιλάρι προς τα εικονίσματα όταν προέτρεπαν οι μελωδικές φωνές των παιδιών να πει τι είδε εις τον Άδη που επήγε να απαντά.

"Είδα φόβους, είδα τρόμους
είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου λίγο νεράκι
Να ξεπλύνω το φαρμάκι
Της καρδίας, των χειλέων
Και μη με ρωτάτε πλέον"

Του χρόνου πάλι να έρθουμε με υγεία να σας βρούμε στους οίκους σας χαρούμενοι τον Λάζαρο να πούμε
Με την παραπάνω ευχή τελείωναν τα κάλαντα του Λαζάρου.

Και του χρόνου χαρούμενοι και καλό Πάσχα.!!!